Viêm tinh hoàn là gì? Có nguy hiểm không?

Một biến chứng nghiêm trọng ở nam giới quai bị đó là bệnh viêm tinh hoàn. Theo thống kê, cứ 3 bệnh nhân quai bị lại có 1 người bị bệnh viêm tinh hoàn. Đặc biệt căn bệnh này không thể tự khỏi và cần sự can thiệp điều trị của các chuyên gia y tế. Cùng IVF Bưu điện tìm hiểu về bệnh lý này và phương pháp điều trị trong bài viết dưới đây.

Mục lục

I.Viêm tinh hoàn là gì?

Tinh hoàn là một cơ quan quan trọng trong hệ sinh dục nam, chịu trách nhiệm sản xuất tinh trùng và tiết ra testosterone – hormone sinh dục nam chủ yếu. Tinh hoàn được bảo vệ bởi một túi da mỏng gọi là bìu, nằm phía dưới và sau dương vật. Hoạt động của tinh hoàn chịu sự điều khiển của đám rối tinh hoàn, nơi tập trung các dây thần kinh xuất phát từ đám rối thận và động mạch chủ.

Viêm tinh hoàn là tình trạng viêm xảy ra ở một hoặc cả hai bên tinh hoàn, thường do nhiễm trùng đường tiết niệu gây ra. Trường hợp phổ biến nhất là viêm tinh hoàn một bên. Bệnh có thể lây lan qua đường máu, làm tăng nguy cơ truyền nhiễm giữa các cá nhân.

Hình ảnh viêm tinh hoàn

Về kích thước, tinh hoàn bình thường có chiều dài trung bình từ 4 đến 5,1 cm. Khi tinh hoàn vượt quá kích thước này, đặc biệt trên 5,1 cm, nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến tinh hoàn, chẳng hạn như viêm tinh hoàn, cũng tăng lên.

II.Nguyên nhân gây viêm tinh hoàn

1. Bệnh quai bị và các bệnh tự miễn:

Bệnh quai bị: Đây là nguyên nhân phổ biến gây viêm tinh hoàn, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên. Virus quai bị tấn công tuyến nước bọt và có thể lan đến tinh hoàn, gây viêm sưng và tổn thương nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến vô sinh.

Sau khi mắc bệnh khoảng 4-7 ngày, các triệu chứng của viêm tinh hoàn sẽ xuất hiện, khoảng 20-30% bệnh nhân quai bị sẽ mắc bệnh viêm tinh hoàn ngay sau đó, đặc biệt là những người ở độ tuổi dậy thì và chưa được tiêm phòng vaccine.

Các bệnh tự miễn: Một số bệnh tự miễn như thuỷ đậu, tay chân miệng, nhiễm trùng virus Cytomegalovirus,…

2. Bệnh lây qua đường tình dục (STDs) và hoạt động tình dục không an toàn:

Bệnh lây qua đường tình dục: Các bệnh như lậu, viêm mào tinh hoàn, giang mai… khi không được điều trị kịp thời có thể lan lên đường sinh dục, gây viêm nhiễm tinh hoàn.

Viêm tinh hoàn do mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục STDs là một nguyên nhân phổ biến trong nhiều trường hợp. Đặc biệt, viêm tinh hoàn có thể lây truyền từ người này sang người khác thông qua đường máu. Quan hệ tình dục không an toàn là một yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus qua máu, dẫn đến viêm tinh hoàn. Nếu bạn quan hệ tình dục mà không sử dụng các biện pháp bảo vệ với người đang mắc viêm tinh hoàn, khả năng nhiễm bệnh của bạn cũng rất cao.

Hoạt động tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su hoặc thay đổi bạn tình thường xuyên làm tăng nguy cơ nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, từ đó dẫn đến viêm tinh hoàn.

3. Nhiễm trùng đường tiết niệu:

Viêm tinh hoàn không chỉ bắt nguồn từ các bệnh lây truyền qua đường tình dục mà còn có thể là hệ quả của các bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu. Khi các vi khuẩn gây bệnh như E.coli, tụ cầu khuẩn, liên cầu khuẩn… không được điều trị kịp thời, chúng có thể lan rộng từ đường tiết niệu lên đến tinh hoàn, gây viêm nhiễm.

Các vấn đề về đường tiết niệu cũng là nguyên nhân gây bệnh

Đặc biệt, các tình trạng như viêm tuyến tiền liệt hoặc việc đặt ống thông tiểu cũng tăng nguy cơ mắc viêm tinh hoàn do tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển.

III.Dấu hiệu viêm tinh hoàn & triệu chứng viêm tinh hoàn

Viêm tinh hoàn thường biểu hiện bằng cơn đau ở tinh hoàn và vùng háng. Cơn đau này có thể bắt đầu từ một bên rồi lan sang bên còn lại, khiến nhiều người nhầm lẫn với các vấn đề khác ở vùng chậu. Để phân biệt, hãy chú ý đến các triệu chứng kèm theo như:

Đau: vùng bìu, tinh hoàn(có thể đau một bên hoặc cả hai bên).
Sưng: Tinh hoàn và bìu có thể bị sưng to, đỏ và nóng.
Rối loạn khi đi tiểu: Tiểu buốt, tiểu rắt, thậm chí có máu trong nước tiểu.
Rối loạn khi xuất tinh: Đau khi xuất tinh, tinh dịch có thể có máu.
Các triệu chứng toàn thân: Sốt, ớn lạnh, mệt mỏi, đau cơ, buồn nôn, sưng hạch ở vùng bẹn.

IV.Những đối tượng có nguy cơ bị mắc bệnh

Viêm tinh hoàn có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, tuy nhiên một số đối tượng có nguy cơ cao hơn bao gồm:

Trẻ em và thanh thiếu niên (từ 10-19 tuổi): Đặc biệt là những người chưa được tiêm phòng vaccine quai bị. Tỷ lệ măc quai bị trong khoảng thời gian này khá cao và là một trong những nguyên nhân chính gây bệnh viêm tinh hoàn.
Người lớn tuổi (trên 45 tuổi): Hệ miễn dịch suy yếu khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng, tăng nguy cơ viêm tinh hoàn.
Người có các hoạt động tình dục: Hoạt động này tiềm ẩn nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm, bao gồm bệnh viêm tinh hoàn

Bên cạnh đó, bệnh viêm tinh hoàn cũng có thể do nhiễm trùng gây nên, do đó những đối tượng có nguy cơ mắc nhiễm trùng đường tiết niệu thì tỷ lệ mắc bệnh này cũng rất cao, như

Khi quan hệ tình dục không an toàn, vệ sinh cá nhân kém, sử dụng chất kích thích… đều tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả viêm tinh hoàn.
Người đã từng phẫu thuật vùng sinh dục: Các thủ thuật y tế như đặt ống thông tiểu, phẫu thuật tinh hoàn
Bệnh lý bẩm sinh về hệ tiết niệu như cấu trúc niệu đạo và bàng quang bất thường

V.Viêm tinh hoàn có nguy hiểm không?

Viêm tinh hoàn hiếm khi ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản nếu được phát hiện và điều trị kịp thời, đúng cách. Hầu hết các trường hợp có thể được chữa trị hoàn toàn mà không để lại di chứng nghiêm trọng.

Tuy nhiên, việc điều trị cần được tiến hành ngay khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên. Mặc dù viêm tinh hoàn không gây tổn hại trực tiếp đến sức khỏe hệ tiết niệu, nhưng bệnh có thể tạo ra những bất tiện đáng kể trong sinh hoạt hàng ngày.

Các cơn đau ở tinh hoàn, vùng háng bẹn và da bìu thường khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, thậm chí ảnh hưởng đến tâm lý, gây căng thẳng và làm giảm sức khỏe tinh thần. Bệnh viêm tinh hoàn nếu không được điều trị sớm và đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như

– Teo tinh hoàn: Teo tinh hoàn là tình trạng một hoặc cả hai tinh hoàn bị thu nhỏ lại, dẫn đến giảm khả năng sản xuất tinh trùng và hormone testosterone, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng sinh sản và sức khỏe sinh lý nam giới

Một trong biến chứng nguy hiểm là teo tinh hoàn ở nam giới

– Áp xe bìu: Nếu không được điều trị, viêm nhiễm kéo dài có thể dẫn đến hình thành áp xe bìu. Các ổ mủ chứa vi khuẩn sẽ ngày càng lớn, gây đau đớn dữ dội, chèn ép các cơ quan xung quanh và có thể dẫn đến nhiễm trùng máu, đe dọa tính mạng.

– Viêm mào tinh hoàn: Với cấu trúc ống dài cuộn quanh tinh hoàn, mào tinh hoàn có chức năng quan trọng trong quá trình sinh sản. Viêm mào tinh hoàn thường do nhiễm trùng từ các đường tiểu, đặc biệt là niệu đạo và bàng quang, gây ra các triệu chứng như đau tinh hoàn và sốt. Viêm nhiễm lan rộng đến mào tinh hoàn, ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển tinh trùng.

VI.Viêm tinh hoàn có tự khỏi không?

Viêm tinh hoàn là căn bệnh không tự khỏi. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Việc tự điều trị bằng các phương pháp dân gian hoặc chưa được kiểm chứng không chỉ vô hiệu mà còn có thể làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Do đó, nam giới khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến tinh hoàn nên đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

VIII.Chẩn đoán bệnh viêm tinh hoàn

Quá trình chẩn đoán viêm tinh hoàn bắt đầu bằng việc thu thập thông tin chi tiết về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, tiền sử bệnh và các yếu tố có thể liên quan đến bệnh, như lịch sử tiêm phòng quai bị hoặc các bệnh về đường tiết niệu.

Tiếp theo, bác sĩ sẽ tiến hành khám trực tiếp vùng bìu để đánh giá tình trạng sưng, đau của tinh hoàn, kiểm tra các hạch bạch huyết và dịch tiết bất thường. Nếu có dịch tiết, bác sĩ sẽ lấy mẫu để xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Một số chẩn xét nghiệm mà bạn có thể được yêu cầu thực hiện như:

Khám trực tràng để đánh giá nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.
Xét nghiệm máu nhằm xác định các bệnh lây truyền qua đường tình dục và các bệnh truyền nhiễm khác.
Xét nghiệm nước tiểu.
Siêu âm tinh hoàn để quan sát cấu trúc của hệ tiết niệu, bao gồm tinh hoàn, các mô xung quanh và trong bìu.

IX.Các phương pháp điều trị viêm tinh hoàn

Điều trị viêm tinh hoàn nhằm mục tiêu ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh và giảm nhẹ các triệu chứng mà người bệnh đang gặp phải. Có 2 phương pháp điều trị bệnh viêm tinh hoàn là nội khoa và phẫu thuật. Phần lớn các trường hợp được điều trị bằng thuốc uống theo (phương pháp nội khoa).

Đối với viêm tinh hoàn do các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs), bác sĩ sẽ ưu tiên điều trị bệnh lý nền trước khi tiến hành các biện pháp chữa viêm tinh hoàn.

Người bệnh được khuyến khích nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường, hạn chế các hoạt động có nguy cơ ảnh hưởng đến tinh hoàn để tạo điều kiện phục hồi tốt nhất. Dựa trên các triệu chứng, tiền sử bệnh và thể trạng của mỗi cá nhân, bác sĩ sẽ kê toa các loại thuốc phù hợp.

Phác đồ điều trị viêm tinh hoàn có thể bao gồm:

Sử dụng thuốc kháng sinh: Được chỉ định khi phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng hoặc mắc các bệnh như lậu hoặc giang mai.

Thuốc chống viêm và giảm đau: Những loại thuốc này phải được sử dụng đúng liều lượng và theo chỉ dẫn của bác sĩ. Việc dùng sai cách hoặc lạm dụng thuốc chống viêm có thể dẫn đến viêm loét dạ dày.
Nghỉ ngơi và nâng cao tinh hoàn: Điều này giúp giảm áp lực và thuyên giảm cơn đau.
Chườm lạnh vùng tinh hoàn: Nếu cơn đau tăng nặng, chườm lạnh có thể giúp giảm đau hiệu quả.

Phẫu thuật có thể cần thiết khi tình trạng viêm nhiễm ở tinh hoàn trở nên nghiêm trọng, gây ra áp xe hoặc tích tụ quá nhiều dịch. Ngoài ra, nếu viêm kéo dài và gây sẹo, bác sĩ cũng có thể cân nhắc phẫu thuật.

Việc tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ là yếu tố quan trọng để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra hiệu quả và an toàn.

X.Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm tinh hoàn

Phòng ngừa viêm tinh hoàn hiệu quả có thể đạt được thông qua việc duy trì những thói quen sống lành mạnh hàng ngày. Đặc biệt, giữ gìn vệ sinh môi trường sống và khu vực phòng tắm sạch sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ nhiễm trùng, bao gồm cả nhiễm trùng đường tiết niệu.

Bên cạnh đó, quan hệ tình dục an toàn là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe. Việc sử dụng bao cao su không chỉ giúp nam giới giảm nguy cơ viêm tinh hoàn mà còn hạn chế nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) cho bản thân và bạn tình.

Các biện pháp phòng ngừa viêm tinh hoàn hiệu quả bao gồm:

Tiêm phòng quai bị: Đảm bảo tiêm đầy đủ để giảm nguy cơ biến chứng viêm tinh hoàn do virus quai bị.

Tiêm phòng là một trong các cách phòng tránh hiệu quả

Quan hệ tình dục an toàn:phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục STDs bằng việc sử dụng bao cao su và tránh các hành vi nguy cơ cao để phòng ngừa STDs.
Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống: Thực hiện thói quen sống sạch sẽ và vệ sinh thường xuyên (vệ sinh bộ phận sinh dục)
Cắt bao quy đầu khi cần thiết: Điều này có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng ở trẻ trai.
Hạn chế số lượng bạn tình: Giảm thiểu rủi ro tiếp xúc với nguồn lây nhiễm.
Điều trị sớm và đúng cách: Nếu mắc viêm tinh hoàn ở giai đoạn cấp tính, cần điều trị kịp thời để tránh tiến triển thành mãn tính.
Việc kết hợp các biện pháp này không chỉ giúp phòng ngừa viêm tinh hoàn mà còn bảo vệ sức khỏe toàn diện của bạn.