Tinh trùng dị dạng là gì? Có chữa được không?

Tinh trùng dị dạng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới. Việc phát hiện và điều trị kịp thời tình trạng này là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới của IVF Bưu Điện sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tinh trùng dị dạng, phân loại, nguyên nhân và các phương pháp cải thiện chất lượng tinh trùng.

Mục lục

I. Tinh trùng dị dạng là gì?

Tinh trùng dị dạng là những tinh trùng có hình dáng, kích thước và cấu trúc khác biệt so với tinh trùng bình thường. Tinh trùng khỏe mạnh thường có phần đầu hình bầu dục và đuôi dài, giúp chúng di chuyển linh hoạt và tiến vào tử cung để thụ tinh với noãn.

Tinh trùng dị dạng là gì

Tuy nhiên, tinh trùng dị dạng có thể có hình dạng lạ, thêm đầu hoặc thêm đuôi. Hình dạng không chuẩn khiến chúng khó di chuyển, ảnh hưởng đến việc xâm nhập vào trứng và giảm khả năng thụ thai tự nhiên. Do đó, đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến vô sinh hiếm muộn ở nam giới.

II. Phân loại tinh trùng dị dạng

Tinh trùng dị dạng có thể được phân thành ba loại chính, dựa vào vị trí của dị dạng trên cơ thể tinh trùng:

1. Tinh trùng dị dạng đầu

Tinh trùng dị dạng đầu là khi đầu của tinh trùng có hình dạng bất thường, chẳng hạn như đầu quá to hoặc quá nhỏ, hoặc có hình dạng không đều. Đầu tinh trùng có nhiệm vụ rất quan trọng trong việc xâm nhập vào trứng, vì vậy sự bất thường trong hình dạng đầu có thể gây khó khăn trong quá trình thụ thai.

Tinh trùng dị dạng ở đầu

2. Tinh trùng dị dạng cổ và thân

Tinh trùng dị dạng cổ và thân xảy ra khi các bộ phận này không phát triển đúng cách (bất đối xứng, cong, quá mỏng, quá dày, v.v.) và làm giảm khả năng di chuyển của tinh trùng. Cổ và thân tinh trùng là hai bộ phận cung cấp năng lượng và sức mạnh cho tinh trùng di chuyển. Nếu bị dị dạng, tinh trùng không thể bơi đúng hướng để tiếp cận trứng, làm giảm khả năng thụ thai.

3. Tinh trùng dị dạng đuôi

Tinh trùng dị dạng đuôi xảy ra khi đuôi tinh trùng bị cong, gấp khúc, xoắn lại, đứt đoạn hoặc thậm chí không có đuôi. Nếu đuôi tinh trùng bị dị dạng, tinh trùng không thể di chuyển về phía noãn để tiến hành thụ tinh.

Tinh trùng dị dạng ở đuôi

III. Nguyên nhân tinh trùng dị dạng

1. Yếu tố nội sinh

Khi nam giới lớn tuổi, nồng độ testosterone trong cơ thể sẽ giảm dần theo thời gian, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hình thái tinh trùng. Các nghiên cứu cho thấy, từ độ tuổi 40 trở đi, mức testosterone của nam giới giảm khoảng 1-2% mỗi năm. Việc suy giảm hormone nam làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng.

Ngoài ra, các yếu tố di truyền hoặc bệnh lý cũng có thể trở thành nguyên nhân dẫn tới tình trạng này. Một số bệnh lý như viêm nhiễm cơ quan sinh dục, rối loạn nội tiết tố, hoặc các vấn đề về tinh hoàn khiến tinh trùng bị dị dạng. Sự mất cân bằng nội tiết tố cũng là một trong những nguyên nhân chính.

2. Yếu tố ngoại sinh

Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các hóa chất như thuốc trừ sâu, kim loại nặng có thể làm thay đổi cấu trúc tinh trùng và gây ra dị dạng, làm giảm khả năng di chuyển và thụ tinh.
Hút thuốc lá và uống rượu: Những thói quen này có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe sinh sản, gây hại cho chất lượng tinh trùng và làm tăng nguy cơ dị dạng.
Môi trường ô nhiễm: Không khí ô nhiễm chứa các chất độc hại có thể làm giảm chất lượng tinh trùng, ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và thụ thai.
Thiếu ngủ và căng thẳng kéo dài: Những yếu tố này có thể dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết tố, làm ảnh hưởng đến sự phát triển và chất lượng của tinh trùng.
Làm việc trong môi trường nhiệt độ cao: Nhiệt độ cao có thể làm giảm chất lượng tinh trùng, vì tinh trùng phát triển tốt nhất ở nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể.

Một số nguyên nhân dẫn tới tình trạng tinh trùng dị dạng

IV. Nhận biết tinh trùng dị dạng

Tinh trùng dị dạng không thể được phát hiện bằng mắt thường và không có những dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên, dưới đây là một số dấu hiệu gián tiếp, báo hiệu khả năng nam giới đang gặp phải tình trạng này:

Vô sinh hoặc khó thụ thai: Mặc dù quan hệ đều đặn và không sử dụng biện pháp tránh thai, nhưng sau một năm hoặc lâu hơn, người vợ vẫn không có thai.
Rối loạn sinh lý: Các vấn đề về sinh lý nam như giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương hoặc xuất tinh sớm cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo.
Đau nhức vùng chậu: Những cơn đau ở vùng đáy chậu, bao gồm đau lưng, tiểu buốt, hoặc đau khi tiểu có thể liên quan đến tình trạng tinh trùng dị dạng.
Rối loạn nội tiết tố: Các biểu hiện như thay đổi màu sắc của lông, lông rậm hơn hoặc tình trạng rụng tóc, có thể là dấu hiệu của sự mất cân bằng nội tiết tố, điều này ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.

Nếu gặp phải các dấu hiệu trên, nam giới nên tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định nguyên nhân và tìm phương pháp điều trị phù hợp.

V. Tinh trùng dị dạng có thai tự nhiên được không?

Tinh trùng dị dạng khiến khả năng thụ thai tự nhiên bị suy giảm. Các dị tật khiến tinh trùng di chuyển chậm hoặc không di chuyển, từ đó khó tiếp cận trứng để thụ tinh. Điều này cũng làm tăng nguy cơ gặp phải những vấn đề về thai nhi dị tật hoặc có bất thường.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu tỷ lệ tinh trùng có hình thái bình thường đạt ít nhất 4%, nam giới vẫn có khả năng thụ thai tự nhiên. Tuy nhiên, nếu tỷ lệ tinh trùng dị dạng chiếm hơn 97%, khả năng thụ thai tự nhiên sẽ giảm, và bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị hoặc kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để tăng cơ hội thụ thai cho các cặp vợ chồng.

VI. Phương pháp chẩn đoán tinh trùng dị dạng

Xét nghiệm tinh dịch đồ giúp các bác sĩ kiểm tra số lượng, chất lượng và hình thái tinh trùng. Đây là phương pháp chính để phát hiện tinh trùng dị dạng.

Tỷ lệ tinh trùng bình thường > 14%: Khả năng thụ tinh tự nhiên thành công ở mức cao
Tỷ lệ tinh trùng bình thường từ 0-14%: Khả năng thụ thai sẽ giảm nhẹ, nhưng vẫn có thể có cơ hội thụ thai tự nhiên
Tỷ lệ tinh trùng bình thường 0-3%: khả năng thụ thai tự nhiên sẽ rất thấp, đồng nghĩa với nguy cơ hiếm muộn cao
Tỷ lệ tinh trùng dị dạng 100%:Tất cả tinh trùng trong mẫu thu được đều dị dạng, nam giới có thể phải sử dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản nếu muốn có con

Xét nghiệm tinh dịch đồ giúp chẩn đoán tinh trùng dị dạng

VII. Tinh trùng dị dạng có chữa được không?

Tinh trùng dị dạng có thể chữa được, nhưng phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Trong nhiều trường hợp, thay đổi lối sống lành mạnh, loại bỏ những thói quen xấu sẽ giúp cải thiện chất lượng tinh trùng. Tuy nhiên, nếu tình trạng tinh trùng dị dạng do các yếu tố di truyền, việc điều trị sẽ khó khăn hơn.

VIII. Điều trị tinh trùng dị dạng

Điều trị tinh trùng dị dạng có thể bao gồm các phương pháp sau:

Phương pháp điều trị tinh trùng dị dạng

Sử dụng thuốc: Sử dụng các loại thuốc giúp cân bằng nội tiết tố, từ đó cải thiện chất lượng tinh trùng.
Phẫu thuật: Trong trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc tắc ống dẫn tinh, phẫu thuật có thể được thực hiện để điều trị và cải thiện chất lượng tinh trùng.
Thay đổi lối sống: Chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và tránh các thói quen xấu như thuốc lá, rượu sẽ giúp cải thiện sức khỏe tinh trùng.

IX. Tinh trùng dị dạng có làm IUI được không?

IUI (Bơm tinh trùng vào buồng tử cung) là phương pháp hỗ trợ sinh sản gần với thụ tinh tự nhiên nhất. Nếu tinh trùng dị dạng nhưng vẫn còn đủ số lượng và có thể di chuyển, các cặp vợ chồng vẫn có thể thực hiện IUI. Khi đó, bác sĩ sẽ chọn lọc tinh trùng khỏe mạnh nhất để tăng khả năng thành công của phương pháp IUI.

X. Tinh trùng dị dạng có làm IVF được không?

IVF là phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, đặc biệt hiệu quả đối với những trường hợp hiếm muộn lâu năm. Nếu nam giới có tinh trùng dị dạng nhưng số lượng tinh trùng đủ và chất lượng tinh trùng có thể cải thiện, phương pháp IVF nên được cân nhắc. Bác sĩ có thể chọn lọc tinh trùng khỏe mạnh nhất để thụ tinh với trứng, nuôi cấy thành phôi và chuyển phôi đã thụ tinh vào tử cung của người vợ.

XI. Thức ăn cải thiện tinh trùng dị dạng

Chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng tinh trùng. Nam giới có tinh trùng dị dạng nên bổ sung những nhóm thực phẩm sau vào thực đơn hàng ngày của mình:

Thực phẩm giàu axit béo omega-3: Tăng số lượng, khả năng di chuyển và cải thiện hình thái tinh trùng. Các loại thực phẩm như cá hồi, cá ngừ, hải sản, các loại hạt, trứng.
Thực phẩm giàu vitamin C: Cải thiện mật độ, khả năng di chuyển và hình thái của tinh trùng, có trong các thực phẩm như cam, quýt, bưởi, dâu tây, kiwi, rau củ quả.
Thực phẩm giàu vitamin B12: Giúp cải thiện khả năng di chuyển, số lượng tinh trùng và giảm tỷ lệ phân mảnh DNA, có trong các thực phẩm như cá, hải sản, thịt gia cầm, sữa, trứng.
Thực phẩm giàu Folate: Có trong các thực phẩm như rau bina, bắp cải, măng tây, đậu, ngũ cốc, cam.
Thực phẩm giàu vitamin D: Tăng nồng độ testosterone và cải thiện khả năng di chuyển của tinh trùng, có trong các thực phẩm như cá hồi, cá ngừ, pho-mát, trứng, sữa chua, nấm.
Thực phẩm giàu vitamin E: Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào tinh trùng, cải thiện chất lượng tinh trùng, có trong các thực phẩm như dầu thực vật, hạt, rau lá xanh, nước ép.
Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Tăng số lượng tinh trùng và thể tích tinh dịch, giảm phân mảnh DNA, có trong các thực phẩm như quả mọng, đậu, atiso, rau bina, chocolate đen.

Một số thực phẩm giúp nam giới giảm thiểu tình trạng tinh trùng dị dạng

Một chế độ ăn uống lành mạnh kết hợp với việc duy trì lối sống khoa học sẽ giúp làm tăng số lượng và cải thiện chất lượng tinh trùng.

Tinh trùng dị dạng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của nam giới, nhưng với sự can thiệp kịp thời và những phương pháp điều trị phù hợp, tình trạng này có thể được cải thiện. Điều quan trọng là người bệnh cần phát hiện sớm và tuân thủ các chỉ định điều trị từ bác sĩ chuyên khoa để bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình.

Nếu bạn vẫn còn những thắc mắc về tinh trùng dị dạng, hãy liên hệ với IVF Bưu Điện để tư vấn và giải đáp.

☎ Tổng đài Chăm sóc khách hàng Trung tâm HTSS Bệnh viện Bưu điện: 19001897
🏥 Các kênh chính thống của Trung tâm HTSS Bệnh viện Bưu điện
🔹Email: ivfbenhvienbuudien@gmail.com
🔹Chat Facebook: https://m.me/101632656162088
🔹Zalo: https://zalo.me/2180550633231888686
🔹Tiktok: https://www.tiktok.com/@ivf_buudien
🌎 Cổng thông tin điện tử Trung tâm hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Bưu điện: https://ivfbuudien.vn