Tinh hoàn lạc chỗ là gì? có con được không?

Tinh hoàn lạc chỗ là một trong những bệnh lý phổ biến nhưng ít người hiểu rõ về ảnh hưởng của nó đến sức khỏe sinh sản nam giới. Tình trạng này không chỉ gây lo lắng mà còn tiềm ẩn những rủi ro ảnh hưởng đến khả năng sinh con. Bài viết sau IVF Bưu điện sẽ giúp bạn hiểu rõ về tinh hoàn lạc chỗ, nguyên nhân gây ra và liệu nam giới mắc phải tình trạng này có thể có con được không.

I. Tinh hoàn lạc chỗ là gì?

Tinh hoàn lạc chỗ là bệnh lý sinh dục ở trẻ sơ sinh nam. Thông thường chỉ có một tinh hoàn bị nằm ở sai vị trí tự nhiên trong bìu, chẳng hạn như ổ bụng hoặc vùng bẹn. 

Hiện tượng này thường gặp ở các bé trai sinh non hoặc có trọng lượng khi sinh thấp, và phần lớn các trường hợp chỉ bị lạc một bên tinh hoàn, rất hiếm khi xảy ra tình trạng cả hai tinh hoàn cùng lạc chỗ.

Tinh hoàn lạc chỗ không phải là một tình trạng cấp cứu, tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe sinh sản của trẻ khi trưởng thành. 

Tinh hoàn lạc chỗ có thể xuất hiện ở cả nam giới ở độ tuổi sơ sinh và trưởng thành

Việc can thiệp sớm trong những năm đầu đời sẽ giúp ngăn ngừa những biến chứng tiềm ẩn, bảo vệ chức năng sinh sản và sức khỏe sinh lý của trẻ sau này.

II. Triệu chứng tinh hoàn lạc chỗ

Rất nhiều bố mẹ thắc mắc vậy triệu chứng của tinh hoàn lạc chỗ là gì và có khó phát hiện không?

Thực tế triệu chứng của tinh hoàn lạc chỗ khá rõ ràng và có thể được phát hiện qua quan sát hoặc kiểm tra thể chất. 

Các dấu hiệu phổ biến bao gồm sự bất đối xứng của bìu hoặc một bên bìu trống rỗng do tinh hoàn không nằm ở vị trí đúng. Đối với trẻ lớn hơn hoặc người trưởng thành, tinh hoàn lạc chỗ có thể gây cảm giác khó chịu, đặc biệt khi vận động mạnh hoặc gặp tác động lực ở vùng bẹn.

Một số vị trí tinh hoàn lạc chỗ bao gồm:

• Vùng bẹn: Trong trường hợp này, tinh hoàn đã đi vào ống bẹn nhưng chưa di chuyển hết quãng đường xuống bìu. Phụ huynh có thể cảm nhận được vị trí tinh hoàn khi sờ vào vùng bẹn của trẻ.
• Ổ bụng: Tinh hoàn chưa bắt đầu hoặc mới chỉ bắt đầu di chuyển để xuống bìu, điều này khiến phụ huynh khó có thể nhận biết qua kiểm tra bên ngoài.
• Tinh hoàn teo nhỏ hoặc không tồn tại: Đôi khi, tinh hoàn đã đi xuống bìu nhưng kích thước rất nhỏ hoặc bị teo, khiến việc sờ không thể cảm nhận rõ ràng. Trong một số trường hợp hiếm gặp, trẻ có thể không có tinh hoàn do không hình thành ngay từ khi còn trong bào thai. Đối với những bé trai trong tình trạng này, khả năng sinh sản có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Tinh hoàn lạc chỗ có thể nhìn bằng mắt thường

III. Nguyên nhân tinh hoàn lạc chỗ

Tinh hoàn lạc chỗ là tình trạng khá phức tạp, và nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định một cách rõ ràng. Tuy nhiên, có một số yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng này, bao gồm yếu tố di truyền, sự thay đổi về hormone trong quá trình phát triển của thai nhi và các yếu tố môi trường tác động đến nội tiết tố của bào thai. 

Các yếu tố nguy cơ phổ biến khác cũng làm tăng khả năng mắc bệnh tinh hoàn lạc chỗ, như:

• Sinh non hoặc thiếu cân: Những trẻ sinh non hoặc thiếu cân có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do hệ thống phát triển chưa hoàn thiện.
• Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc tinh hoàn lạc chỗ hoặc các vấn đề sinh dục khác, nguy cơ mắc bệnh ở trẻ sẽ tăng cao.
• Các bệnh lý về phát triển: Trẻ em mắc các bệnh lý liên quan đến sự tăng trưởng, chẳng hạn như khiếm khuyết thành bụng hoặc hội chứng Down, có thể dễ mắc tình trạng tinh hoàn lạc chỗ.
• Yếu tố từ mẹ trong thai kỳ:
  • Thai phụ hút thuốc lá hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, uống rượu bia, bị thừa cân, mắc tiểu đường (loại 1, loại 2 hoặc tiểu đường thai kỳ).
  • Sự tiếp xúc của bố mẹ với các chất độc hại như thuốc trừ sâu cũng có thể là yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển tinh hoàn của thai nhi.

Những yếu tố kể trên đều là các yếu tố nguy cơ, tuy nhiên, mỗi trường hợp có thể có đặc điểm khác nhau, và các yếu tố môi trường, di truyền cũng như sự phát triển của thai nhi đều có ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh.

IV. Tinh hoàn lạc chỗ có nguy hiểm không?

Tinh hoàn lạc chỗ, nếu không được phát hiện và điều trị sớm, có thể tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Tình trạng này gây ra các biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống của người bệnh:

• Suy giảm chất lượng tinh trùng: Thông thường nhiệt độ trong bụng cao hơn so với nhiệt độ tại bìu, gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất tinh trùng. Tinh trùng sống ở môi trường có nhiệt độ cao sẽ giảm chất lượng, thậm chí có thể ngừng sản sinh, gây khó khăn trong việc duy trì khả năng sinh sản.
• Nguy cơ ung thư hóa: Tinh hoàn lạc chỗ không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng ung thư tinh hoàn. Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất và có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Tinh hoàn lạc chỗ nếu để quá lâu sẽ gây ra các biến chứng nghiêm trọng

Một số biến chứng cụ thể bao gồm:

1. Xoắn tinh hoàn: Tình trạng xoắn dây thừng tinh dẫn đến cản trở máu lưu thông đến tinh hoàn, gây đau đớn và có thể dẫn đến mất tinh hoàn nếu không được điều trị kịp thời. Tinh hoàn lạc chỗ là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc xoắn tinh hoàn.
2. Chấn thương tinh hoàn: Tinh hoàn lạc chỗ khi nằm sai vị trí dễ bị tổn thương hơn do tiếp xúc gần với xương mu hoặc các bộ phận khác trong cơ thể.
3. Thoát vị bẹn: Tinh hoàn không nằm ở bìu có thể gây ra thoát vị bẹn, gây đau và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

Để bảo vệ sức khỏe sinh sản và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm, việc chẩn đoán và điều trị tinh hoàn lạc chỗ là điều cần thiết. Phát hiện sớm cùng với can thiệp kịp thời sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo khả năng sinh sản cũng như sức khỏe lâu dài cho người bệnh.

V. Tinh hoàn lạc chỗ có con được không?

Tinh hoàn lạc chỗ có khả năng gây vô sinh cao khi không được phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời. Nguy cơ vô sinh có thể tăng do tác động tiêu cực của tinh hoàn lạc chỗ lên quá trình sinh tinh. 

Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu tình trạng này được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp y tế trước khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì, tỷ lệ sinh sản của người bệnh có thể được cải thiện đáng kể. 

Tuy nhiên, nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu tình trạng này được phát hiện sớm và có biện pháp can thiệp y tế trước khi trẻ bước vào giai đoạn dậy thì, tỷ lệ sinh sản của người bệnh có thể được cải thiện đáng kể.

VI.Phương pháp chẩn đoán tinh hoàn lạc chỗ

Việc chẩn đoán tinh hoàn lạc chỗ cần được thực hiện kỹ lưỡng thông qua các bước thăm khám lâm sàng kết hợp với các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ sẽ kiểm tra sự hiện diện và vị trí của tinh hoàn trong bìu và vùng bụng. 

Các phương pháp hình ảnh như siêu âm bụng, MRI (cộng hưởng từ) sẽ giúp xác định chính xác vị trí của tinh hoàn, hỗ trợ đánh giá tình trạng và khả năng hoạt động của chúng.

Ngoài ra, một số xét nghiệm hormone có thể được chỉ định để kiểm tra mức độ phát triển của tinh hoàn và đánh giá ảnh hưởng của tình trạng lạc chỗ đến chức năng sinh sản. 

Trong những trường hợp nghi ngờ có nguy cơ ung thư, các xét nghiệm chỉ điểm khối u như αFP (Alpha-fetoprotein), β-HCG (Human chorionic gonadotropin), và LDH (Lactate dehydrogenase) cũng sẽ được thực hiện để loại trừ khả năng u ác tính, đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.

VII. Chữa tinh hoàn lạc chỗ

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe cụ thể của từng bệnh nhân. Hiện nay, có hai phương pháp điều trị chính cho tình trạng tinh hoàn lạc chỗ:

1.Điều trị nội khoa:
Ở giai đoạn sớm, nhất là đối với trẻ nhỏ, một số trường hợp tinh hoàn lạc chỗ có thể được can thiệp bằng liệu pháp hormone nhằm kích thích tinh hoàn di chuyển xuống vị trí đúng trong bìu.

Phương pháp này được áp dụng cho những bệnh nhân còn trẻ và chưa cần can thiệp phẫu thuật ngay. Liệu pháp hormone phải được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa, vì liều lượng và thời gian điều trị cần được điều chỉnh phù hợp với từng cá nhân để không gặp các biến chứng liên quan đến tác dụng phụ của thuốc.

2.Phẫu thuật hạ tinh hoàn:
Phẫu thuật là phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả nhất cho tinh hoàn lạc chỗ, đặc biệt khi liệu pháp hormone không mang lại kết quả mong muốn. 

Nếu liệu pháp hormone không thành công, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật

Phẫu thuật hạ tinh hoàn giúp đưa tinh hoàn về đúng vị trí trong bìu, từ đó giảm thiểu các nguy cơ liên quan đến vô sinh và ung thư. Thời điểm lý tưởng để thực hiện phẫu thuật là khi trẻ từ 6 tháng đến 1 tuổi, giúp tối ưu hóa kết quả điều trị và hỗ trợ quá trình phát triển bình thường của tinh hoàn. 

Quá trình phẫu thuật cần được thực hiện bởi các bác sĩ có kinh nghiệm trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản và phẫu thuật tiết niệu nhi để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

3.Đối với nam giới trưởng thành mới phát hiện tinh hoàn lạc chỗ:
Trong trường hợp phát hiện tinh hoàn lạc chỗ khi đã trưởng thành, phẫu thuật là biện pháp cần thiết để hạ tinh hoàn khi chúng chưa có dấu hiệu ung thư hóa. 

Phẫu thuật lúc này không chỉ giúp đưa tinh hoàn về vị trí đúng mà còn có thể kết hợp điều chỉnh nội tiết tố nếu cần thiết, giúp cải thiện sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Trong tình huống tinh hoàn đã bị ung thư hóa, việc cắt bỏ tinh hoàn là cần thiết để ngăn chặn sự phát triển của ung thư. Bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn kèm theo nạo vét hạch và áp dụng các phương pháp điều trị ung thư hỗ trợ như xạ trị hoặc hóa trị tùy theo mức độ phát triển của bệnh.

Việc phát hiện và điều trị tinh hoàn lạc chỗ kịp thời có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe sinh sản và hạn chế những biến chứng nguy hiểm cho nam giới.

VIII. Lời khuyên của Ths.Bs Vương Vũ Việt Hà – IVF Bưu Điện

Theo Ths.Bs Vương Vũ Việt Hà, chuyên gia tại Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản Bưu Điện (IVF Bưu Điện), tinh hoàn lạc chỗ là một bệnh lý nghiêm trọng và có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe sinh sản của nam giới trong tương lai. Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh, đặc biệt phổ biến trong những năm đầu đời, vì vậy phụ huynh cần hết sức chú ý trong việc kiểm tra sức khỏe định kỳ cho con trẻ. 

Ths.Bs Vương Vũ Việt Hà tư vấn về tinh hoàn lạc chỗ

Việc phát hiện và can thiệp sớm có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ biến chứng và cải thiện sức khỏe sinh sản cho trẻ sau này. 

Nếu tinh hoàn không tự di chuyển xuống bìu trong những tháng đầu đời, các phương pháp phẫu thuật hoặc các biện pháp can thiệp y tế sẽ được xem xét để đưa tinh hoàn về đúng vị trí. Điều này không chỉ giúp duy trì chức năng sinh sản mà còn mang lại cho trẻ một cuộc sống khỏe mạnh và bình thường khi trưởng thành.

IVF Bưu Điện hy vọng bài viết về chủ đề tinh hoàn lạc chỗ sẽ giúp các bậc phụ huynh có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng này, từ đó chủ động đưa trẻ đi thăm khám khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.